देणा-याने देत जावे, घेणा-याने घेत जावे घेता घेता एकदिवस देणा-याचे हात घ्यावे       श्रेष्ठ-ज्येष्ठ ज्ञानपीठ पुरस्कार विजेते कविवर्य विंदा करंदीकर यांच्या ‘देणा-याने देत जावे...‘ या कवितेतील ह्या ओळी अतिशय गहन आणि सत्य सांगून जातात.       ‘हात‘ हा ख-या अर्थाने मनुष्याच्या प्रगतीचा खूप मोठा…

‘‘महाराज आपला दिल फार मोठा आहे. आप बहोत पुण्यवान हो, आपका आज भाग्य खुलनेवाला है! आप आज जरुर लॉटरी निकालो! धर्म करो‘‘ असे म्हणत तो कपाळावर भलामोठा टीळा लावून एक दाढीवाला माझ्या समोरच उभा राहिला. क्षणभर मी दचकलोच. अचानक काहीच सुचेना आणि माझी…

भारताला १९४७ साली स्वातंत्र्य मिळाले. त्यानंतर गेली अनेक वर्षे वेंगुर्ल्याच्या विकासासाठी कोणत्याही राजकीय पुढा-यांची नजर पडली नव्हती असेच म्हणावे लागेल. सन १९५२ मध्ये नगर वाचनालयाच्या एका कार्यक्रमाला प्रमुख पाहुणे म्हणून बॅ. खर्डेकर वेंगुर्ला येथे येतात. वेंगुर्ल्याच्या परिसराची त्यांना भुरळ पडते. निसर्ग संपन्न परिसर,…

मानसिंग राजाराम देसाई. वय वर्षे अंदाजे ६० च्या आसपास. कळणे खनिज विरोधी लढ्यात १०३ दिवस तुरुंगवास भोगणारे सामान्य शेतकरी. गुन्हा एवढाच कि  स्वतःच्या शाश्वत व पारंपरिक उपजीविकेचे साधन वाचविण्यासाठी खनिज प्रकल्पाला केलेला विरोध. मुजोर खाण कंपनीने सर्वच राजकीय पक्षांना आपल्या दावणीला बांधून घेतले.…

 पश्चिम घाटातून वाहत कोकणातील संगमेश्वर तालुक्यातील साखरपा येथे येणारी ‘काजळी‘ नदी पावसाळ्यात आपत्ती घेऊन येते, संपूर्ण बाजारपेठ आणि रहिवासी भाग पुरात जातो. पण या वर्षी हे घडलेच नाही. साखरपा पुरापासून वाचले! याला कारण गावक-यांनी केलेला नदीतील गाळमुक्तीचा निश्चय. दगड-गोट्यांच्या स्वरुपात येणा-या गाळाने निर्माण…

   सत्ता असो किंवा नसो, देशासाठी काही कार्यकर्ते तळमळीनं काम करत राहतात. पन्नास वर्षांपूर्वी सत्ता कुठेही दृष्टीक्षेपात नसताना, राजकीय सहकार्य मिळत नसतानाही अनेक वर्ष विरोधी बाजूला राहून, संघ विचाराचे अनेक नेते निष्ठेनं समाजकार्य करत होते. त्यापैकीच एक ’रामभाऊ म्हाळगी’.       रामभाऊ म्हाळगी यांचा…

संत पळपुटे होते, टाळकुटे होते. त्यांनी समाजाला निष्क्रिय बनवले असा आरोप संतांवर आणि संत साहित्यावर काहीजण वारंवार करत असतात. संत विचाराचे मर्म जाणून न घेता, त्यावर चिंतन मनन न करता संतांच्या वचनांचा विपरीत अर्थ लावला जातो. म्हणूनच संत साहित्य नकारात्मक आहे की सकारात्मक,…

भारतातील सुप्रसिद्ध पुरातन क्षेत्र म्हणजे महाराष्ट्रातील पंढरपूर. ‘भूलोकीचे वैकुंठ‘ अशी संज्ञा संत महात्म्यांनी दिली आहे. या वैकुंठ नगरी पंढरपुरातील आराध्य दैवत म्हणजे श्री पांडुरंग. ‘पायीवारी‘ ही चिज आहे तरी काय हे जाणून घेण्यासाठी सरकारी कार्यालयातून निवृत्त झाल्यावर वयाच्या ६५ वर्षी मी काही मित्रांसोबत…

दोन-तीन वर्षापूर्वी पर्यटनासाठी ‘ओमान‘ या देशात ‘मस्कत‘ या शहराला भेट देण्याचा योग आला होता. तसं ओमान/मस्कत हे काय भारतीयांच्या दृष्टीने पर्यटनाचे आकर्षण नव्हे. पण भारतातील एक नामांकित टुर कंपनीने अत्यल्प दरात ‘ओमान टुर‘ आयोजित केली होती. अत्यल्प म्हणजे अगदी विमानाच्या परतीच्या तिकीट खर्चापेक्षा…

          अस्मितेच्या राजकारणाला बरे दिवस आले आहेत. जात, धर्म, भाषा, प्रांत यांच्या अस्मितेचे राजकारण करून सत्ते पर्यंत जाणारे पक्ष, नेते आपण पाहतोय. अशाप्रकारचे राजकारण करुन लोकांचे लक्ष वेधता येते. सरकारला अडचणीत आणता येते. स्वतःचा अजेंडा पुढे रेटता येतो, पण…